Pterodroma

Noordzee vanuit Den Helder, 18-11-2012

November vinden we bij Pterodroma Adventures altijd spannend; het kan een lege zee opleveren maar ook een hoop leuke onverwachte soorten en spannende momenten. Vandaag is onze laatste tocht voor 2012. Met een wisselvallige weersvoorspelling, enkele stapelwolken en een fris briesje varen we uit, maar het weer verandert al snel en de dag eindigt in een zonnige bijna zomerachtige dag met grote aantallen vogels op zee.

Veel van de mensen hebben zich via Vogelbescherming voor deze Pterodroma tocht aangemeld. We willen er voor iedereen een leuke dag van maken en daarom gaan we snel, samen met de mensen van Vogelbescherming aan de slag. Als we aan boord gaan en de haven verlaten krijgt iedereen van ons een korte briefing: waar moeten we op letten, hoe kunnen we snel aan elkaar soorten aanwijzen en wat moeten we doen als we denken wat bijzonders te zien?

We hebben alleen één probleem: er is de afgelopen tijd niet zo veel bijzonders op zee gemeld en we maken ons een beetje zorgen over wat we vandaag op zee kunnen verwachten.  Zijn er wel voldoende vogels? Krijgen we ze wel mooi te zien en hoe houdt het weer zich vandaag? We besluiten het rondje vanuit Den Helder eens andersom te varen. Niet tegen de klok in, maar met de klok mee, langs de kust van Noord-Holland, daarna verder de zee op en dan terug langs Texel en de zandplaat “de Razende Bol”. Het idee hierachter is dat we dan ’s ochtends heel misschien nog wat late zangvogeltrek mee kunnen pikken.

Als we het Marsdiep bij Den Helder in varen, worden meteen leuke soorten zoals Zeekoet, Drieteenmeeuw, Jan-van-Gent en Gewone Zeehond gezien. Dat stemt ons toch wel hoopvol, aangezien we deze soorten vaak pas wat verder op zee oppikken. De stemming aan boord wordthierdoor al snel goed. Iedereen wijst elkaar de soorten aan, er wordt goed geroepen en er zijn gelukkig veel vogels op zee.

Op de heenweg, rondom de Razende Bol, vliegen er Rotganzen, groepjes Eiders, Zwarte zeeëenden en zelfs enkele Grote Zeeëenden langs de boot. Een op het eerste gezicht wat grotere duiker zorgt voor consternatie. Even wordt er IJsduiker geroepen, maar de ervaren Pterodroma rotten, moeten dit helaas ontkrachten en de vogel gaat de boeken in als Roodkeelduiker.

We varen verder de Noordzee op en de groep meeuwen zwelt aan. Opvallend is dat het vooral Drieteenmeeuwen zijn. Dit is best bijzonder, want deze aantallen hebben we zelden achter de boot. Op zee zitten overal groepen Zeekoeten. Het gaat hierbij niet om de kleine familiegroepjes van oudervogels met een jong die we op onze andere tochten wel vaker hebben gezien, maar we zien dit keer geregeld groepen van 10 – 20 vogels. Zeker als we wat verder uit de kust varen, kunnen we vanaf het voordek overal witte stippen zien zwemmen. Dit blijken allemaal Zeekoeten te zijn! Het is leuk om de verschillende kleden van de Zeekoeten te bekijken. Sommige vogels zijn nog helemaal in zomerkleed, terwijl anderen hun winterpak al aan hebben. We krijgen ook geregeld de kans om mooi naar het verschil te kijken tussen Alken en Zeekoeten. Soms vliegen ze samen langs de boot, waarbij als eerste opvalt dat Alken vaak veel zwarter gekleurd zijn dan hun bruine neefjes de Zeekoeten.

Hoe verder we de zee opvaren, hoe vaker we een Jan-van-Gent achter de boot krijgen. De enorme vogels vliegen dwars door de meeuwenwolk en menig positieve kreet wordt geuit. De vogels blijven ook altijd gaaf, hoe vaak je ze ook te zien krijgt! We leggen uit dat er vaak te voorspellen is wanneer de genten gaan duiken. Vlak voor een duik blaffen ze een lage, diep uit de keel komende kreet, waarna ze zich als een dolk in de zee laten vallen. Bijzonder spectaculair!

Tijdens de tocht zien we een voor ons nieuw fenomeen. Grote bruine plakkaten drijven aan de boot voorbij. Het kost even tijd om vast te stellen dat het hier om plakkaten losgeslagen Riemwier gaat.

Net als onze aandacht wat minder begint te worden komen er plotsklaps enkele spannende soorten voorbij. We zien een Noordse Stormvogel, enkele Grote Jagers en één Kleine Jager, die vlak langs de boot voorbijzoeft. Dit zijn altijd de snoepjes van onze zeetripjes en we zijn blij dat we deze soorten in de daglijst kunnen bijschrijven.

Langzaam aan zetten we weer koers naar Den Helder. Onderweg weet ik na enkele verwoede pogingen nog een Drieteenmeeuw te vangen. Deze wordt door mij geringd. Daarna krijgt iedereen aan boord nog even snel de unieke kans om deze zeevogel van heel dichtbij te bekijken, voordat deze weer wordt vrijgelaten. Hierbij is leuk te zien waaraan hij zijn naam te danken heeft: Drieteenmeeuw. Als we de kust van Texel naderen nemen de Drieteenmeeuwen af en nemen andere meeuwensoorten het van over. Het aantal Zilvermeeuwen en Kokmeeuwen neemt toe.

Op de Razende bol ligt nog een mooie groep zeehonden op de zandbank te rusten. Een mooie afsluiter van een heerlijk dagje op zee!

De tellijst met dank aan onze teller van vandaag Bob Woets:

Roodkeelduiker 5
Jan-van-Gent 21
Noordse Stormvogel 1
Eider 76
Smient 2
Zwarte Zeeeend 38
Grote Zeeëend 3
Rotgans 38
Drieteenstrandloper 3
Kleine Jager 1
Grote Jager 3
Kokmeeuw 100+
Stormmeeuw 25
Drieteenmeeuw 100+
Zilvermeeuw 250+
Grote Mantelmeeuw 20
Dwergmeeuw 3
Zeekoet 350+
Alk 15+
Spreeuw 6
Kauw 1

Zoogdieren
Gewone Zeehond 53
Bruinvis 2

Overig:
Dodaars 5 in de haven

Geschreven door Wouter Teunissen.

Mochten er nog meer leuke foto´s van deze tocht zijn, dan zouden we die nog heel graag willen gebruiken voor dit tripreport.  Als je ze wilt delen met ons, dan kunnen ze verstuurd worden naar pterodroma.adventures@gmail.com