Pterodroma

Noordzee vanuit Lauwersoog 6-10-2006

Lijst waargenomen soorten:

Roodkeelduiker 2
Duiker spec. 3
Jan van Gent 5
Aalscholver 20
Brandgans 6
Grauwe gans 1
Rotgans 53
Pijlstaart 6
Smient 32
Eider 50
Zwarte zee-eend 1
Middelste zaagbe 10
Grote jager 2
Kokmeeuw 30
Stormmeeuw 40
Kleine mantelmeeuw 2
Grote mantelmeeuw 100
Zilvermeeuw 100
Geelpootmeeuw 1
Dwergmeeuw 6
Drieteenmeeuw 1
Visdief 15
Noordse stern 2
Zeekoet 12
Alk 21
Alk/Zeekoet 4
Kanoet 1
Kwartel 1
Veldleeuwerik 17
Kramsvogel 2
Zanglijster 40
Koperwiek 25
Merel 15
Fitis/Tjiftjaf 1
Tjiftjaf 2
Goudhaan 18
Winterkoning 1
Roodborst 4
Graspieper 23
Oeverpieper 2
Spreeuw 17
Keep 12
Vink 25
Groenling 7
Gewone zeehond 7
Grijze zeehond 1
Bruinvis 4
Maanvis 1

Deze “Ameland”-tocht stond enigszins in het kader van het experiment. Sinds de Friese Front tocht hebben we ons bezonnen op nieuwe technieken om vogels achter de boot te lokken, en op deze tocht is een aantal daarvan ten uitvoer gebracht.

Eén van de verrassende fenomenen van het vogelen op zee is het grote aantal zangvogels dat je, soms vele kilometers uit de kust kunt zien. Bij vorige tochten bleken zangvogels vaak op de boot af te komen, er even boven te vliegen en vervolgens weer door te gaan. Om nog wat meer aantrekkingskracht op deze vogels uit te oefenen en het ook aantrekkelijk voor ze te maken om wat langer te blijven hangen, is het idee van het “pelagische bosje” ontstaan, waarvoor een speciaal drijvend onderstel (de “Beluga I”) werd ontwikkeld.

Bij het eerste licht, net buitengaats voorbij Ameland, leek ook dit weer een dag met leuke zangvogels te worden. Geregeld vlogen kleine groepjes lijsters en graspiepers voorbij. Een hevige golf van activiteit ging over het schip toen een kwartel(!) met hoge snelheid voorbij kwam schieten, die helaas maar door een klein aantal mensen goed gezien kon worden. Een goede dag dus om de Beluga I in stelling te brengen!

Foto: Frank vd Wielen

Foto: Frank vd Wielen

Foto: Ana Buren

Foto: Frank vd Wielen

Een briljant idee, dat in de uitvoering nog wat aanloopprobleempjes liet zien …

De Beluga I bleek nog niet volledig zeewaardig. Het gekapseisde pelagische bosje kon succesvol geborgen worden en heeft de rest van de reis op de voorplecht gestaan, waar er maximaal op één moment vier goudhanen en een tjiftjaf dankbaar gebruik van hebben gemaakt!

Landing van de eerste goudhaan in het pelagische bosje!

Foto: Roland Jansen

Of het bosje op deze trip echt effect heeft gehad is lastig te zeggen. De goudhaantjes leken er niet echt speciale voorkeur voor te hebben en ook leken ze weinig moeite met de menselijke aanwezigheid te hebben.

Foto: Frank vd Wielen

Foto: Frank vd Wielen

Een nieuwe golf van activiteit deed zich voor op het moment dat door één van de deelnemers de typische rugvin van een maanvis werd gezien. Helaas verdween het beest snel uit zicht en, ondanks het geruime tijd cirkelen rond de plek, werd hij niet meer teruggevonden.

Zeevogels hadden zich tot dan toe niet of nauwelijks laten zien en om daar verandering in te brengen werd een tweede experiment in stelling gebracht: een geankerde zak met stinkend visafval. Om stormvogelachtigen te lokken maken we gebruik van visolie met popcorn en visafval dat enkele weken heeft gelegen als chum. Omdat het lastig is om langere tijd in buurt van de verdriftende chum te blijven, bestaat het idee dat dit alleen effectief is voor het lokken van beesten die zich in de directe omgeving bevinden. Het idee van de geankerde chum-zak is dat ook vogels op grotere afstand de tijd krijgen om op de geur af te komen en dat het aantal stormvogelachtigen in de directe omgeving van de chum-zak, bij terugkeer na enige tijd groter zou moeten zijn.

Een mooie theorie, maar helaas hebben we moeten constateren dat er gedurende deze hele tocht geen één stormvogelachtige werd gezien … (wellicht houden zeevogels niet van pelagische bosjes?)

Gelukkig waren we niet geheel aangewezen op experimentele technieken en konden we ons ook bedienen van de “proven technology” van de meeuwenwolk achter de boot. Dit was de verantwoordlijkheid van onze nieuw aangemonserde “chum-o-mator” Silvan Laan. Gedurende een groot deel van de dag heeft hij zich beziggehouden met het gecontroleerd overboord zetten van visafval, om zo lang mogelijk zoveel mogelijk meeuwen achter boot te houden, om jagers en jan van genten aan te trekken. Een taak waarvan hij zich kundig gekweten heeft!

Foto: Ana Buren

Foto: Ana Buren

Foto: Frank vd Wielen

Foto: Frank vd Wielen

Foto: Frank vd Wielen

Tussen de meeuwen achter de boot werd door een scherpe waarnemer een meeuw ontdekt die tot enige discussie leidde, maar uiteindelijk a.d.h.v onderstaande foto’s gedetermineerd is als mediterrane geelpootmeeuw.

Foto: Harm Niesen

Foto: Harm Niesen